Hydrologieprijs

Hydrologieprijs

De Hydrologieprijs van de NHV is de prijs voor de beste hydrologische publicatie en is bedoeld als aanmoedigingsprijs voor jonge hydrologen. Natuurlijke personen van Nederlandse of Belgische nationaliteit dan wel andere personen woonachtig in Nederland of Belgie, die ten tijde van het verschijnen van de publicatie niet ouder zijn dan 35 jaar komen voor de prijs in aanmerking. Alleen peer-reviewd artikelen die zijn gepubliceerd in een internationaal tijdschrift komen in aanmerking. De Hydrologieprijs wordt eens per drie jaar uitegereikt.

NHV Hydrologieprijs 2020-2022: Lourens Meijer & Kryss Waldschläger

De jury bestond uit:

  • Prof. Dr. Ir. Marc Bierkens (voorzitter)
  • Dr. Loes van Schaik
  • Dr. Vincent Post
  • Prof. Dr. Ir. Marnik Vanclooster
  • Prof. Dr. Bob Su
  • Dr. Gilian Schout (winnaar NHV Hydrologieprijs 2016-2018)

NHV Hydrologieprijs 2016-2018: Gilian Schout

De jury bestond uit:

Op 15 september ontving KWR-onderzoeker Gilian Schout de prestigieuze Hydrologieprijs voor zijn onderzoek naar de effecten van gaslekkage op de grondwaterchemie. De prijswinnende publicatie verscheen in 2018 in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift PNAS en maakt onderdeel uit van het onlangs afgeronde promotieonderzoek van Schout aan de Universiteit Utrecht.

 Gilian Schout ontving de prijs, bestaande uit een oorkonde en een geldbedrag, uit handen van prof.dr.ir. Huub Savenije, voorzitter van de jury en hoogleraar hydrologie aan de TU Delft.

De prijswinnende publicatie, getiteld “Impact of an historic underground gas well blowout on the current methane chemistry in a shallow groundwater system”, verscheen in 2018 in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift PNAS. Het onderzoek toonde aan dat het grondwater boven de blowout-locatie nabij Sleen (Drenthe) 50 jaar na dato nog altijd verzadigd is met methaan uit het diepe aardgasreservoir, en dat een dergelijke gebeurtenis dus langdurig de grondwaterchemie kan beïnvloeden. De resultaten geven daarmee nieuwe inzichten in zowel de effecten van gaslekkage (een hardnekkig probleem bij het boren naar olie- en gas) als hoe dergelijke lekkages effectief zijn op te sporen.

NHV Hydrologieprijs 2013-2015: Yoshihide Wada

De jury bestond uit:

  • Prof. Dr. Ir. Remko Uijlenhoet (voorzitter)
  • Prof. Dr. Ir. Theo Olsthoorn
  • Dr. Vincent Post
  • Prof. Marnik Vanclooster, Ph.D.
  • Dr. Ir. Aart Overeem (winnaar NHV Hydrologieprijs 2010-2012)
  • Prof. Dr. Bob Su
  • Dr. Ir. Gijs Janssen (secretaris)

Na een zorgvuldig selectieproces is uiteindelijk als winnaar van de NHV Hydrologieprijs 2013–2015 uit de bus gekomen: Yoshihide Wada voor zijn publicatie “Human water consumption intensifies hydrological drought worldwide” in het wetenschappelijke tijdschrift Environmental Research Letters. Co-auteurs zijn Rens van Beek, Niko Wanders en Marc Bierkens.

Judicium

De jury vond dit een uitstekend geschreven verhaal, gebaseerd op grootschalige analyses met een inmiddels wereldwijd zeer veel gebruikt hydrologisch instrumentarium. Het is een belangwekkende studie omdat de connectie tussen watergebruik door mensen en droogte beter wordt gekwantificeerd. Het spreekt tot de verbeelding dat het menselijk watergebruik zo’n grote invloed heeft en zo enorm is toegenomen. De auteurs tonen aan dat dat watergebruik dermate groot is dat het een merkbare invloed heeft op het voorkomen en de intensiteit van droogte wereldwijd. Daarmee geven de resultaten van deze studie ook handvatten voor praktisch gebruik, bijvoorbeeld in het beleid. Het is op zijn minst een wake-up call. Er is gegronde reden om dit watergebruik efficiënter te maken, zeker met het oog op klimaatverandering. Deze studie is bovendien gepubliceerd in een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift in de omgevingswetenschappen en heeft inmiddels behoorlijk de aandacht getrokken.

Kortom, een zeer verdiende winnaar van de NHV Hydrologieprijs 2013–2015!

Het reglement vindt u hier: http://www.nhv.nu/files/pdf/reglement_hydrologieprijs_2013.pdf

Winnaar NHV Hydrologieprijs 2010-2012: Dr. Ir. Aart Overeem

Laudatio

De NHV Hydrologieprijs, bedoeld als aanmoediging voor jonge hydrologen, is een driejaarlijkse prijs, die vandaag zal worden uitgereikt aan de (hoofd)auteur van de beste wetenschappelijke publicatie over de periode 2010-2012. Naast een oorkonde is er een geldbedrag aan verbonden.

De jury bestaande uit de volgende personen:

  • Prof. Dr. Han Dolman (voorzitter) – Vrije Universiteit
  • Prof. Dr. Bob Su – ITC, Universiteit Twente
  • Dr. Ir. Jan van Bakel – De Bakelse Stroom
  • Prof. Stefan Uhlenbrook, Ph.D., M.Sc. – UNESCO IHE / TU Delft
  • Prof. Dr. Ir. Ruud Schotting – Universiteit Utrecht
  • Dr. Ir. Ruud Bartholomeus – KWR, Winnaar Hydrologieprijs 2010
  • Dr. Ir. Gijs Janssen (secretaris) – Deltares

heeft de prijs toegekend aan Aart Overeem voor het artikel “Measuring urban rainfall using microwave links from commercial cellular communication networks” gepubliceerd in Water Resources Research, Vol. 47, 2011; met als overige auteurs Hidde Leijnse en Remko Uijlenhoet. Neerslag is enorm variabel en in de stad, met zijn vele gebouwen, regenschaduwen en valwinden is dit extra moeilijk. Maar juist in de stad wil je instantaan de neerslagintensiteit kunnen meten. In Rotterdam hebben ze daarvoor een x-band-radar op het dak van het Nationale Nederlanden gebouw gezet, maar dat kan niet iedereen veroorloven. Nu staat ons land vol met zogenaamde microwave links. Die bestaan uit palen die bestaan signalen van mobieltjes oppikken en via microgolven naar centrale masten sturen, waarvandaan het signaal via het telefoonnet of een satellietverbinding verder wordt verspreid. Voor die links is neerslag de ruis die het signaal verzwakt. Nu dachten ze in Wageningen een aantal jaar terug: die ruis is voor ons signaal. Als we die ruis kunnen oppikken, kunnen we daarmee neerslag meten. En dat is waar dit artikel over gaat.

De onderzoekers uit Wageningen waren helaas net niet de eersten die hierover publiceerden: dat waren een aantal Israeliers in Science, maar dit paper is zeker wel het meest state-of-the-art op dit gebied. Het maakt de techniek volwassen door allerlei correctiemechanismen toe te voegen, een foutenanalyse te doen en de links te valideren met radargegevens die zijn gecorrigeerd met neerslagmetingen.

De jury roemt het hoge wetenschappelijke niveau van het paper, zij het dat dit enigszins ten koste is gegaan van de leesbaarheid. Wellicht is een
vereenvoudigde versie in Stromingen een goed idee. Ook verwacht de jury dat de wetenschappelijke impact van het paper groot zal zijn. De beschrijving van de techniek en toepassing ervan op de schatting van de neerslag van een aantal neerslaggebeurtenissen nabij Rotterdam in 2009 en 2010 is goed beschreven en de praktische toepasbaarheid wordt groot geacht, ook buiten Nederland.

In dat kader valt nog op te merken dat er recent een artikel is verschenen in het toptijdschrift Proceedings of the National Society (PNAS) met Aart als eerste auteur waarin vanuit alle links van 1 provider met behulp van kriging voor heel Nederland een ruimtelijk neerslagbeeld is geschat dat gevalideerd aan radar en directe neerslagmetingen een hoge nauwkeurigheid laat zien. De techniek is dus met name ook geschikt voor data-arme gebieden zoals Afrika, met nauwelijks neerslagmetingen of radar, maar waar wel iedereen een mobiel lijkt te hebben.

Beste Aart, van harte gefeliciteerd met deze prijs!

Winnaar NHV Hydrologieprijs 2007-2009: dr. ir. Ruud P. Bartholomeus

Hij heeft de hydrologieprijs gewonnen met het artikel “Critical soil conditions for oxygen stress to plant roots: Substituting the Feddes-function by a process-based model”.

In het artikel wordt een model beschreven dat de zuurstofconsumptie van de vegetatie simuleert als functie van de fractie luchtgevulde poriën, de bodemtemperatuur, het organische stofgehalte en planteigenschappen. De grote originaliteit is in het bijzonder gelegen in de knappe synthese van de bodemfysische en plantenfysiologische basisprocessen. Het voorgestelde model heeft grote toepassingmogelijkheden, bijvoorbeeld voor het bepalen van natschade in de landbouw en voor het simuleren van de effecten van klimaatverandering op de vegetatie.

De hydrologieprijs werd uitgereikt tijdens de NHV najaarsbijeenkomst op 25 november 2010 in Leuven (B).

©2025 De Nederlandse Hydrologische Vereniging (NHV)